همانطور که جدول ۴-۱۵ نشان میدهد رابطه بین اضطراب دلبستگی و راهکارهای انطباقی تنظیم هیجان از ۴۱/۰- در مدل اول (بدون حضور متغیرهای واسطهای) به ۲۷/۰- کاهش یافته است و خودکارآمدی اجتماعی این رابطه را واسطهگری نمودهاست. بدین صورت که اضطراب دلبستگی، پیشبینی کننده منفی خودکارآمدی اجتماعی است و خودکارآمدی اجتماعی، راهکار انطباقی تنظیم هیجان را بصورت مثبت پیشبینی میکند. مقدار این اثر غیرمستقیم برابر با ۱۳/۰- گردیده است.
در ادامه مشاهده میگردد که رابطه اضطراب دلبستگی و راهکار بیشفعالسازی تنظیم هیجان از ۴۱/۰ در مدل اول، به ۳۳/۰ کاهش یافته است و در این قسمت نیز خودکارآمدی اجتماعی نقش واسطهای را ایفا نموده است. بدین شکل که اضطراب دلبستگی، پیشبینی کننده منفی خودکارآمدی اجتماعی است و خودکارآمدی اجتماعی، راهکار بیشفعالسازی تنظیم هیجان را بصورت منفی پیشبینی میکند. مقدار این اثر غیرمستقیم برابر با ۰۴/۰ گردیده است.
رابطه اضطراب دلبستگی و راهکار غیرفعالسازی تنظیم هیجان نیز از ۲۵/۰- در مدل اول، به ۲۰/۰- کاهش یافته است که در این قسمت عدم ظرفیت شناختی سرکوب افکار ناخواسته نقش واسطهای را ایفا نموده است. بدین شکل که اضطراب دلبستگی، پیشبینی کننده مثبت عدم ظرفیت شناختی است و عدم ظرفیت شناختی نیز، راهکار غیرفعالسازی تنظیم هیجان را بصورت منفی پیشبینی میکند. مقدار این اثر غیرمستقیم برابر با ۰۴/۰- میباشد.
در خصوص اجتناب دلبستگی لازم به ذکر است که رابطه این متغیر و راهکارهای انطباقی تنظیم هیجان از ۲۵/۰- در مدل اول به ۲۱/۰- کاهش یافته است، اما هیچکدام از متغیرهای خودکارآمدی اجتماعی، خودافشاسازی و عدم ظرفیت شناختی سرکوب افکار ناخواسته این رابطه را بصورت معنیداری واسطهگری ننمودهاست.
در ادامه مشاهده میگردد که رابطه اجتناب دلبستگی و راهکار بیشفعالسازی تنظیم هیجان از ۳۴/۰- در مدل اول، به ۲۰/۰- کاهش یافته است و در این قسمت خودافشاسازی نقش واسطهای را ایفا نموده است. بدین شکل که اجتناب دلبستگی، پیشبینی کننده منفی خودافشاسازی است و خودافشاسازی، راهکار بیشفعالسازی تنظیم هیجان را بصورت مثبت پیشبینی میکند. مقدار این اثر غیرمستقیم برابر با ۱۷/۰- گردیده است.
رابطه اجتناب دلبستگی و راهکار غیرفعالسازی تنظیم هیجان نیز از ۳۰/۰ در مدل اول، به ۲۳/۰ کاهش یافته است که در این قسمت هر دو متغیر خودافشاسازی و عدم ظرفیت شناختی سرکوب افکار ناخواسته نقش واسطهای را ایفا نمودهاند. بدین شکل که اجتناب دلبستگی، پیشبینی کننده منفی خودافشاسازی و عدم ظرفیت شناختی است و هردو متغیر واسطهای، راهکار غیرفعالسازی تنظیم هیجان را بصورت منفی پیشبینی میکنند. مقدار این اثرات غیرمستقیم برابر با ۱۰/۰ میباشد.
پریچر[۷۰۱] و هایز[۷۰۲] (۲۰۰۴) معتقدند نقش واسطهگری یک متغیر در ارتباط بین دو متغیر در صورتی رخ میدهد که الف) متغیر پیشبین، متغیر واسطهای را بصورت معنیداری پیشبینی کند؛ ب) متغیر پیشبین، در غیاب متغیر واسطه، متغیر ملاک را بصورت معنیداری پیشبینی کند؛ ج) متغیر واسطه با کنترل متغیر پیشبین، متغیر ملاک را بصورت معنیداری پیشبینی کند و د) اثر متغیر پیشبین بر متغیر ملاک با ورود متغیر واسطهای کاهش یابد. با بررسی جداول ۴-۱۰ و ۴-۱۱ مشاهده می گردد که شرایط فوق در واسطهگری متغیر خودکارآمدی اجتماعی بین اضطراب دلبستگی و راهکارهای انطباقی و بیشفعالسازی؛ خودافشاسازی بین اجتناب دلبستگی و راهکارهای بیشفعالسازی و غیرفعالسازی؛ و عدم ظرفیت شناختی بین ابعاد دلبستگی و راهکار غیرفعالسازی رعایت گردیده است. البته باید عنوان نمود که با توجه به باقی ماندن رابطه مستقیم ابعاد دلبستگی و راهکارهای سهگانه تنظیم هیجان، متغیرهای واسطهای نقش میانجیگری را بصورت کامل انجام ندادهاند، بلکه بخشی از ارتباط بین متغیرهای برونزاد و درونزاد را تبیین نمودهاند.
در ضمن جهت مقایسه اثر کل اضطراب و اجتناب دلبستگی بر راهکارهای تنظیم هیجان (با حضور متغیرهای میانجی) که سؤال ۱۰ پژوهش حاضر میباشد، با مراجعه به جدول ۴-۱۵ میتوان عنوان نمود که در خصوص راهکار انطباقی، با وجود همسو بودن پیشبینیها، اضطراب دلبستگی، پیشبینی کننده قویتری نسبت به اجتناب میباشد. در خصوص راهکار بیشفعالسازی، هر دو متغیر به یک اندازه تأثیرگذار بودهاند و تفاوت در جهت پیشبینی آنهاست، بدین شکل که اضطراب پیشبینی کننده مثبت و اجتناب پیشبینی کننده منفی این راهکار میباشد. در خصوص راهکار غیرفعالسازی نیز لازم به ذکر است که اجتناب دلبستگی پیشبینی کننده قویتری است و این پیشبینی را بصورت مثبت انجام میدهد، در حالی که اضطراب دلبستگی پیشبینی کننده منفی این راهکار میباشد.
در انتها میتوان مدل نهایی پژوهش را که با دادههای تجربی مطالعه نیز دارای تطابق است در شکل ۴-۴ مشاهده نمود.
اضطراب دلبستگی
اجتناب دلبستگی
خودافشاسازی
۲۷/۰-
۴۲/۰
۳۱/۰-
۴۹/۰-
۲۰/۰
۱۳/۰-
۳۶/۰
۱۳/-۰
عدم ظرفیت شناختی
۲۴/۰
۱۹/۰-
خودکارآمدی اجتماعی
۲۰/۰-
انطباق مذهبی
انطباق فعال
تفسیر مثبت
حما
یت ابزاری
تمرکز بر هیجان
حمایت اجتماعی
سوء مصرف مواد
عدم درگیری رفتاری
انکار
مقاله دانشگاهی – نقش ابعاد دلبستگی در راهکارهای انطباقی و غیرانطباقی تنظیم هیجان با واسطه گری …
